Với nguyên liệu chủ yếu là bắp, đậu nành, một ít cà phê thật cộng với vài loại hóa chất không rõ nguồn gốc, nhiều chủ chế biến cà phê ở Đắk Lắk đã “phù phép” thành cà phê nguyên chất. Kinh doanh theo kiểu này bất chấp sức khỏe người tiêu dùng và gây ảnh hưởng xấu đến các thương hiệu cà phê lớn trong nước.
>>Đắk Lắk: Phát hiện cơ sở chế biến cà phê bằng đậu, bắp
>>Liên tục phát hiện cơ sở chế biến cà phê bẩn và độc hại
ĐẬU NÀNH, BẮP + HÓA CHẤT = CÀ PHÊ
Để tìm hiểu rõ hơn về nguồn gốc, chất lượng một số loại cà phê trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk – nơi nổi tiếng với thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột, chúng tôi hẹn gặp một thanh niên tên Nhã – chủ cơ sở chế biến cà phê tại xã Hòa Khánh (TP.Buôn Ma Thuột) – hỏi mua cà phê bột về bỏ mối. Sau cuộc điện thoại, Nhã nhanh chóng đồng ý gặp “đối tác” rồi dẫn chúng tôi vào cơ sở chế biến của anh ta, đưa ra ba bịch nylon giới thiệu đây là cà phê bột do cơ sở anh ta sản xuất”, tùy tỷ lệ pha trộn bắp, đậu nành nhiều hay ít mà giá khác nhau. Theo đó, loại được chế hoàn toàn bằng đậu nành rang chín trộn với hóa chất 35.000 đồng/kg, được các quán cóc vỉa hè tiêu thụ số lượng lớn; loại thứ hai: thành phần nguyên liệu chia theo tỷ lệ bảy phần đậu nành, ba phần cà phê 43.000 đồng/kg; loại thứ ba gồm năm phần cà phê, còn lại là đậu nành, giá 55.000 đồng/kg.
Hóa chất đặc quánh không rõ nguồn gốc dùng chế đậu nành, bắp thành cà phê bột
Nhã huỵch toẹt: “Cà phê của em được chế biến theo công thức: bắp, đậu nành + hóa chất (gồm caramen, bơ, đường, chất tạo màu, tạo mùi… để biến đậu nành, bắp thành cà phê bột) đều được mua ở TPHCM, chủ yếu là hàng Trung Quốc. Từ công thức trên, hàng ngày cơ sở này đưa ra thị trường loại “cà phê” bột chất lượng trên trời, tiêu thụ nhiều nhất ở Đắk Lắk, Quảng Nam, Quảng Ngãi, TP.Đà Nẵng…
Chúng tôi thắc mắc “làm sao phân biệt được thành phần nguyên liệu trong ba loại “cà phê” này?”, Nhã khoát tay: “Mấy anh yên tâm, em bỏ mối trong cả nước, uy tín phải đặt lên hàng đầu. Nói xong, anh ta lấy bột “cà phê” từ ba bịch ra để lên mặt bàn rồi bật mí: “Loại được chế hoàn toàn bằng đậu nành, bột của nó sền sệt, có nhiều mảnh đậu to chưa bị nghiền nát; để người tiêu dùng khó phát hiện, loại này được “phù phép” với lượng hóa chất, hương liệu nhiều hơn nên màu, mùi đậm đặc, khi pha chế nước đặc, màu sánh, đẹp hơn. Còn hai loại kia bột tơi xốp, màu và mùi không đậm bằng, khi pha nước chảy tuột”.
Ngoài ra, cơ sở của Nhã còn chế cà phê bột với nguyên liệu toàn bằng bắp, giá rẻ nhất: 18.000 đồng/kg, uống có vị chua, chất lượng không như loại chế từ đậu nành, người uống chỉ cần tinh ý là phát hiện ngay. Cơ sở còn sẵn sàng “hô biến” hỗn hợp bắp với đậu nành thành cà phê bột với giá 28.000 đồng/kg.
NGĂN CHẶN “CƠN BÃO” CÀ PHÊ BẨN
Theo thống kê của các cơ quan chức năng tỉnh Đắk Lắk, từ cuối năm 2012 đến nay có gần 20 cơ sở sản xuất, chế biến cà phê bột không đạt tiêu chuẩn bị phát hiện, nhưng việc xử phạt gặp nhiều khó khăn, trong đó có cơ sở từng bị lập biên bản nhưng sau đó lén sản xuất trở lại.
Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường – Công an Đắk Lắk ngày 19-1-2014 kiểm tra đột xuất cơ sở rang xay, chế biến cà phê bột do ông Nguyễn Đình Quang (thôn 14, xã Hòa Khánh, TP.Buôn Ma Thuột) làm chủ, không có giấy chứng nhận kinh doanh. Quy trình chế biến diễn ra tại nhà xưởng này rất mất vệ sinh, màng nhện, bụi bẩn bám đầy, nhiều bao bắp, đậu nành – nguyên liệu chính chế biến cà phê để khắp nơi đen sì. Các loại hóa chất như đường, caramen, chất tạo màu, bơ… không rõ nguồn gốc, nhãn mác nằm ngổn ngang đã lên men. Tại vị trí đặt máy xay, đống “cà phê” bột vừa ra lò được đổ trực tiếp xuống nền, số khác bám trên vách tường, bộ phận của máy…
Loại đường cơ sở ông Quang dùng chế biến cà phê rất độc hại, nằm trong danh mục cấm sử dụng
Lực lượng chức năng đã lập biên bản, niêm phong 11 bao đậu nành (250kg), 33 bao bắp (1,5 tấn), 4 bao cà phê đã rang (120kg), 30kg cà phê đã xay nhuyễn cùng túi đường hóa học Sodium Cyclamate và nhiều loại hóa chất khác không rõ nguồn gốc. Chủ cơ sở Nguyễn Đình Quang thừa nhận chế biến cà phê bột bằng cách trộn đậu nành, bắp, hóa chất vào với tỉ lệ chỉ có 10% cà phê thật, bỏ mối cho các quán trong tỉnh và một số huyện ở Đắk Nông với giá 60.000 đồng/kg. Năm 2013 cơ sở này từng bị phạt 40 triệu đồng, nhưng sau đó vẫn tái phạm.
Bà Nguyễn Thị Phương Lan – Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng tỉnh Đắk Lắk – cảnh báo, hỗn hợp ngũ cốc rang cháy, tức cà phê bẩn, có tác hại rất lớn đến sức khỏe người sử dụng; trong đó đậu nành, bột bắp cháy đen tẩm hóa chất có thể gây ung thư. Ngoài ra, việc dùng các loại thuốc để tăng vị đắng và cảm giác kích thích, giúp hưng phấn, không gây buồn ngủ… sẽ gây tác dụng phụ. Người sản xuất còn sử dụng chất tạo bọt có thể gây kích ứng da, tổn thương niêm mạc; một số chất có kim loại nặng dễ làm cơ thể nhiễm độc.
>>Đắk Lắk: Trộm “thăm” nhà Trưởng Đài
