Dù có tên trong danh sách được nhận quyết định kháng nghị của TAND Tối cao nhưng đã hơn ba tháng qua, năm bị cáo trong vụ cưa gỗ khô ở Kon Tum vẫn chưa ai nhận được quyết định này.
Trước đó, ngày 1-6, TAND tỉnh Kon Tum xử phúc thẩm đã tuyên cả năm bị cáo trong vụ cưa gỗ khô không phạm tội trộm cắp tài sản. Đây là một bản án được cho là thuyết phục. Một tháng sau, các công dân đến TAND huyện Đắk Hà để nộp đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Tuy nhiên, thư ký và lãnh đạo tòa huyện đều từ chối nhận đơn vì cho rằng TAND Tối cao đang xem xét trình tự giám đốc thẩm. Bức xúc về việc này, năm công dân đã gửi đơn khiếu nại.
TAND tỉnh Kon Tum vừa có thông báo khẳng định: “Việc cán bộ, công chức của TAND huyện Đắk Hà không nhận đơn yêu cầu bồi thường oan sai của các ông là thiếu sót trong quá trình tác nghiệp (TAND tỉnh Kon Tum đã có văn bản yêu cầu TAND huyện Đắk Hà kiểm điểm, rút kinh nghiệm)”.
TAND tỉnh Kon Tum yêu cầu lãnh đạo TAND huyện Đắk Hà kiểm điểm, rút kinh nghiệm.
Thế nhưng TAND tỉnh lại cho rằng: “Trong quá trình xác minh nội dung tố cáo, TAND tỉnh Kon Tum nhận được quyết định kháng nghị giám đốc thẩm ngày 26-7 của TAND Tối cao đối với bản án phúc thẩm và tạm đình chỉ bản án này cho đến khi có quyết định giám đốc thẩm. Do đó TAND huyện Đắk Hà không thụ lý đơn là có căn cứ”.
Anh Phan Tiến Dũng (nguyên kiểm lâm, một trong năm người được tuyên oan) nói: “Theo dõi trên báo chí, chúng tôi có tên trong danh sách được nhận quyết định kháng nghị. Thế nhưng mấy tháng nay chúng tôi vẫn chưa nhận được văn bản này của chánh án TAND Tối cao. Dù ở xa xôi, chúng tôi đã phải bỏ công việc mấy lần bắt xe đò ra tận Hà Nội, Đà Nẵng để cầu cứu nhưng mọi thứ vẫn giậm chân tại chỗ. Hiện chúng tôi đã gửi rất nhiều đơn phản ánh về việc này nhưng chưa nhận được phản hồi từ TAND Tối cao”.
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, bốn luật sư (LS) bào chữa miễn phí cho năm bị cáo là LS-TS Nguyễn Thị Kim Vinh (nguyên thẩm phán TAND Tối cao), LS Lê Văn Hoan, LS Nguyễn Thành Công (cùng Đoàn LS TP.HCM), LS Trần Cao Đại Kỳ Quân (Đoàn LS Đồng Nai) cho biết dù đã nhiều lần gửi văn bản tới TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đề nghị được tham gia phiên giám đốc thẩm nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi từ cơ quan này.
Năm công dân phải lặn lội ra tận TAND Tối cao để yêu cầu tòa này rút kháng nghị.
Như chúng tôi từng phản ánh, anh Phan Tiến Dũng là kiểm lâm Ban quản lý rừng đặc dụng Đắk Uy (tỉnh Kon Tum). Tháng 4-2016, do cả nể quen biết nên anh Dũng cho phép nên Lê Quốc Khánh cùng ba người khác vào rừng cưa cây gỗ trắc chết khô (khối tượng 0,123 m3, trị giá hơn 19 triệu đồng) thì bị phát hiện.
Tháng 9-2016, TAND huyện Đắk Hà phạt năm bị cáo 12-15 tháng tù về tội trộm cắp tài sản. Năm bị cáo kháng cáo kêu oan, được TAND tỉnh Kon Tum hủy án sơ thẩm. TAND huyện xử sơ thẩm lần hai vẫn phạt về tội trộm cắp.
Đáng chú ý là tháng 6-2018, TAND tỉnh xử phúc thẩm lần hai đã tuyên cả năm bị cáo không phạm tội. Lý do hành vi của các bị cáo khai thác dưới 5 m3 không cấu thành tội trộm cắp tài sản mà chỉ có thể xử phạt hành chính.
Ngay sau đó TAND Tối cao đã ký quyết định kháng nghị giám đốc thẩm yêu cầu TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xét xử giám đốc thẩm theo hướng hủy bản án của TAND tỉnh, giữ nguyên bản án sơ thẩm của TAND huyện về tội trộm cắp tài sản. Bất ngờ là quyết định cũng không nêu ra được những căn cứ pháp lý để cho thấy năm công dân có dấu hiệu tội trộm cắp tài sản.
Đây là vụ án mà Pháp Luật TP.HCM và các chuyên gia đầu ngành, trong đó có Trung tướng Trần Văn Độ (nguyên Phó Chánh án TAND Tối cao), Quyền Cục trưởng Cục Kiểm lâm Đỗ Quang Tùng (Tổng cục Lâm nghiệp, Bộ NN&PTNT) đều khẳng định hành vi khai thác gỗ trắc trái phép (không phân biệt gỗ đã chết khô hay còn tươi, sống) trong rừng đặc dụng phải áp dụng Điều 175 BLHS 1999 (tội vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng) và Thông tư liên tịch số 19/2007 của Bộ NN&PTNT, Bộ Tư pháp, Bộ Công an, VKSND Tối cao, TAND Tối cao để xem xét xử lý trách nhiệm hình sự. Năm công dân khai thác gỗ trắc trái phép 0,123 m3 (dưới 0,3 m3) trong rừng đặc dụng thì chỉ có thể áp dụng điểm b khoản 3 Điều 12 Nghị định 157/2013 phạt hành chính với số tiền 2-8 triệu đồng.
Chánh án TAND Tối cao bị yêu cầu giải trình
Ngày 4-9, tại phiên họp toàn thể của Ủy ban Tư pháp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị chánh án TAND Tối cao giải trình về vụ án. Đến ngày 5-9, Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Du đã giải trình nhưng vị này vẫn bảo lưu quan điểm năm công dân có tội.
Thấy vậy, bà Lê Thị Nga và hai ủy viên Ủy ban Tư pháp gồm ông Nguyễn Đức Sáu, ông Trương Trọng Nghĩa liên tục đặt ra nhiều câu hỏi chất vấn rằng: Năm 2011, Phó Chánh án Thường trực Đặng Quang Phương từng có công văn hướng dẫn UBND tỉnh Kon Tum phải xử lý ở tội hủy hoại rừng (nếu gây thiệt hại 50-100 triệu đồng). Thế nhưng tại sao nay TAND Tối cao lại kháng nghị xử lý tội trộm cắp tài sản, như vậy là đường lối xử lý không có sự nhất quán?
Tuy nhiên, từ sau phiên giải trình này, vẫn chưa có thông tin gì cho thấy TAND Tối cao sẽ rút kháng nghị.
